Z ambitną propozycją Komisja Europejska wyszła w grudniu zeszłego roku. Choć państwa członkowskie co do zasady zgadzają się z jej założeniami, wskazują jednak na szereg zagrożeń. To nie tylko zbyt napięte terminy, ale również możliwość cofnięcia się o krok – bo nie wiadomo, czy unijne rozporządzenie zadziała lepiej niż krajowe przepisy.

 

Na temat nowej propozycji w czwartek (16 marca) debatowali unijni ministrowie środowiska. Główne założenie przepisów to ograniczenie  odpadów opakowaniowych na mieszkańca o 15 proc. w porównaniu z 2018 r. Cel ten miałby być osiągnięty w 2040 r. Dodatkowo do 2030 r. recyklingowi miałyby być poddawane wszystkie produkowane w Unii opakowania.

Jak podkreśla KE, średnio każdy Europejczyk wytwarza prawie 180 kg odpadów opakowaniowych rocznie. „Obecnego systemu nie da się utrzymać” – mówił podczas czwartkowej dyskusji komisarz ds. środowiska Virginijus Sinkevičius.

Unia walczy z azbestem. „Potrzebna europejska strategia”

Na szkodliwe działania azbestu narażone są miliony Europejczyków, jednak efekty jego działania widoczne są dopiero po kilkudziesięciu latach. W Unii azbest odpowiada za niemal 4/5 nowotworów pochodzenia zawodowego.

„Nie naprawiajmy czegoś, co działa”

Większość państw członkowskich pozytywnie oceniła kierunek proponowanych zmian, jednak wyrażała duże wątpliwości co do wprowadzania ich na mocy rozporządzenia, które obowiązuje bezpośrednio i nie zakłada żadnych modyfikacji. Tymczasem wiele państw wprowadziło już krajowe dobrze działające krajowe przepisy, które w niektórych kwestiach wprowadzały nawet ambitniejsze cele niż propozycja KE.

Część krajów, w tym Polska, zwracała też uwagę na brak spójności proponowanych rozwiązań z  innymi unijnymi aktami, oraz zbyt napięty harmonogram zmian. Innego zdania była Belgia, której minister Zakia Khattabi zaapelowała, by cel zmniejszenia odpadów opakowaniowych  o 15 proc. został osiągnięty już w 2030 r.

„Unia powinna świecić przykładem” – stwierdziła, przyznając jednocześnie, ze część kwestii objętych rozporządzeniem mogłaby być regulowana przez przepisy krajowe.

„Skupmy się na naprawieniu tego, co jest zepsute, a nie tego, co już dobrze działa” – mówiła natomiast fińska sekretarz stanu ds. środowiska Tehri Lehtonen. Jak dodała, ważne jest, żeby zasady dotyczące rozszerzonej odpowiedzialności producentów oraz systemy zwrotu za kaucją funkcjonowały „z uwzględnieniem specyfiki poszczególnych państw”.

Wielka Brytania zakaże korzystania z jednorazowych talerzy i sztućców

Brytyjski rząd poinformował, że w Anglii zakazane zostanie korzystanie z jednorazowych przedmiotów, takich jak plastikowe sztućce, talerze i tacki. Podobne rozwiązania wprowadzono już w Szkocji i Walii. 

Zakaz jednorazowych opakowań

W dyskusji wielokrotnie padały stwierdzenia, że w kwestii proponowanego rozporządzenia Unia zawiesiła sobie poprzeczkę „zbyt wysoko”. I tak np. Włochy bardzo krytycznie odniosły się do zapisu, zgodnie z którym niektóre formy opakowań będą zupełnie zakazane – to m.in. opakowania jednorazowego wykorzystywane w gastronomii, opakowania do pakowania owoców i warzyw, a także miniaturowe butelki kosmetyków wykorzystywane w hotelach.

„To są środki, które są nie do udźwignięcia przez poszczególne sektory” – wskazywał tamtejszy minister ds. środowiska i energii Gilberto Pichetto Fratin, podkreślając, że najmocniej ucierpi  branża rolno-spożywcza, a koszty takich rozwiązań spadną na obywateli.

Czechy z kolei wskazywały na brak precyzji przy formułowaniu przepisów. „Jeżeli miałbym w czeskim parlamencie albo rządzie przedstawić unijny akt zawierający tak mało szczegółów, a tak wiele aktów delegowanych, to szczerze mówiąc zawahałbym się, zanim bym to zrobił” – przyznał minister Petr Hladik.

Co pozytywnego dla klimatu wydarzyło się w 2022 roku?

Zakaz lotów krótkodystansowych, budowa największej na świecie farmy wiatrowej czy fundusz dla krajów rozwijających się. Prezentujemy zbiór ważnych i optymistycznych wiadomości z tego roku.

Jak podaje KE, w ciągu ostatnich 10 lat ilość odpadów opakowaniowych wzrosła w UE o ponad 20 proc. i przewiduje się, że do 2030 r. wzrośnie o kolejne 19 proc., jeżeli nie zostaną podjęte żadne działania.

Opakowania są jednym z głównych sposobów wykorzystywania surowców pierwotnych, ponieważ 40 proc. tworzyw sztucznych i 50 proc. papieru wykorzystywanych w UE przeznaczana jest właśnie na ten cel.